Kabinet moet keihard aan de slag voor uitvoering VN-verdrag Handicap
Lisa Westerveld tijdens Kamerdebat over het toegankelijker maken van de samenleving:
“Hoe staat het met het doel om in 2040 echt toegankelijk te zijn? Als we dat echt willen, moet het hele kabinet, dus niet alleen de staatssecretarissen die hier zitten, keihard aan de slag. Het tempo moet omhoog en er moet ook financiering komen…. Er ligt een keihard oordeel van de VN-commissie over de naleving van het VN-verdrag handicap in Nederland. Ik vond dat er weinig reflectie zat in de kabinetsreactie. De staatssecretaris zag het rapport eigenlijk als een steun in de rug, terwijl ik zou zeggen dat het geen steun in de rug is, maar een keiharde tik op de vingers…. Ik heb twee jaar geleden een eigen, eerste aanzet gedaan met een initiatiefnota die “Ons land is beperkt” heet, met daarin 71 voorstellen, geschreven met heel veel mensen die hier vandaag ook zijn, maar we hebben daar nog steeds geen kabinetsreactie op.”
Dit zei Lisa Westerveld, de woordvoerder van de Tweede Kamerfractie van GroenLinks/PvdA op het gebied van de rechten van mensen met een beperking, tijdens het Kamerdebat op 10 december 2024 over de uitvoering van het VN-verdrag Handicap.
Eenstemmigheid in de Tweede Kamer
Alle aanwezige fracties vonden dat de uitvoering van het VN-verdrag Handicap veel te langzaam gaat en verlangden een steviger inzet van het gehele kabinet. De mensen met een beperking zien namelijk te weinig verbeteringen in de praktijk.
Gemeenten en rijk zijn voornaamste regievoerders
Het VN-verdrag Handicap is sinds 2016 in Nederland van kracht. De regie over de uitvoering ligt vooral bij zowel gemeenten als het rijk. Gemeenten als het gaat om verbetering van de toegankelijkheid van de lokale samenleving; het rijk als het gaat om landelijk beleid, regelgeving, coördinatie en aanmoediging.
Inzet van gemeenten
Een flink deel van de gemeenten heeft beleid ontwikkeld, vaak onder de naam LIA, Lokale Inclusie Agenda. Andere gemeenten zijn nog niet zover, ondanks alle aansporingen, handleidingen en informatiebijeenkomsten.
Inzet van rijksoverheid
De rijksoverheid heeft zich vooral gericht op het overleggen met vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties, van ondernemers, van gemeenten, van mensen met een beperking, enz. om afspraken te maken die moeten leiden tot een toegankelijker samenleving.
Steeds moesten de betreffende bewindspersonen toegeven dat er wel vorderingen zijn, maar dat die lang niet ver genoeg gaan. Dit telkens tot groot ongenoegen van de Tweede Kamer.
Nieuwe poging van het rijk: een nationale strategie
Begin 2024 deed de toenmalige regering onder druk van de Tweede Kamer een nieuwe poging en bracht de Nationale strategie voor de implementatie van het VN-verdrag Handicap uit.
Daarin is als doel gesteld dat in 2040 de samenleving toegankelijk is voor mensen met een beperking. Door achtereenvolgende 5-jaarlijkse werkplannen dient dit doel bereikt te worden.
Werkplan in voorbereiding
Het huidige kabinet is in overleg met vele betrokkenen bezig met het opstellen van het eerste werkplan. De huidige, coördinerende staatssecretaris, mevrouw V. Maeijer, verwacht dat het werkplan vóór het zomerreces 2025 aan de Tweede Kamer kan worden aangeboden.
Wensen van de Kamer worden betrokken bij opstelling werkplan
Het antwoord van de staatssecretaris op de vele wensen van de Tweede Kamer luidde dan ook vaak, dat zij die wensen zal betrekken bij de opstelling van het werkplan. Dat was ook het antwoord aan Lise Westerveld, toen zij vroeg om een reactie op haar initiatiefnota.
Een selectie uit de geuite wensen van Kamerleden
Kamerleden uitten tijdens het Kamerdebat veel wensen, waaronder:
- Voldoende budget – ook voor gemeenten – om het werkplan uit te voeren
- Minder grote verschillen tussen gemeenten waar het gaat om toepassing van regelingen. “Het gaat om mensenrechten die mogen nooit afhankelijk zijn van de toevallige uitvoering in een gemeente.”
- Verbetering van de toegankelijkheid van het openbaar vervoer, de zorg, het onderwijs, de arbeidsmarkt, enz.
- Verbetering van de digitale toegankelijkheid van de overheid. Op 3 december 2024 bracht het College voor de Rechten van de Mens het rapport Digitale toegankelijkheid en dienstverlening uit, waaruit bleek dat slechts 6% van de websites en mobiele apps van die overheden voldoet aan alle toegankelijkheidseisen.
- Bestaanszekerheid voor mensen met een beperking
- Betere coördinatie tussen de ministeries bij maatregelen die gevolgen hebben voor de toegankelijkheid van de samenleving voor mensen met een beperking.
Ouderennetwerk PvdA onderschrijft fractiestandpunt
Het Ouderennetwerk PvdA deelt de opvatting, die Lisa Westerveld namens de GroenLinks/PvdA Kamerfractie heeft verwoord. Door de toename van de gemiddelde leeftijd heeft een steeds groter deel van de ouderen te maken met beperkingen, die het deelnemen aan de samenleving bemoeilijken. Daarom is het zaak dat de hindernissen, die deze deelname in de weg staan, zo spoedig mogelijk worden weggenomen.
Verdere informatie
- Het woordelijk verslag van het Kamerdebat op 10 december 2024
- De initiatiefnota van Lisa Westerveld “Ons land is beperkt”, ingediend op 20 december 2022
- Aanbevelingen van het VN-Comité voor de Rechten van personen met een Handicap. Op 11 september 2024 publiceerde het VN-Comité zijn ‘concluding observations’ voor de verdere implementatie van het VN-verdrag Handicap in Nederland. In dit rapport is de Nederlandse versie opgenomen.
- Het VN-verdrag Handicap, dat sinds 2016 geldig is in Nederland.
Volledige naam: Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap - Nationale strategie voor de implementatie van het VN-verdrag Handicap
- Kamerbrief over stand van zaken ontwikkeling werkagenda bij de nationale strategie VN-verdrag Handicap 2040, dd. 9 december 2024
- Zie hier voor de ‘CRPD Monitor rapportage 2024 Digitale toegankelijkheid en dienstverlening’ uitgebracht op 3 december 2024